Αθλητισμός στα σχολεία

Η αρχαία κλασική ελληνική παιδεία καθιέρωσε ένα εκπαιδευτικό σύστημα με βασικά στοιχεία τις γραμματικές γνώσεις, τη μουσική αγωγή και τη γύμναση του σώματος, αποτελώντας ορόσημο για τον παγκόσμιο πολιτισμό, θέτοντας τις βάσεις της εκπαίδευσης στον σύγχρονο “δυτικό πολιτισμό”. Ο σκοπός του αρχαιοελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος ήταν η διαμόρφωση της δομής  της προσωπικότητας των παιδιών ώστε να επιτευχθεί η αρμονική και τέλεια ανάπτυξη σώματος και πνεύματος. Οι μαθητές διδάσκονταν γραφή και ανάγνωση και έπαιζαν λύρα για να εξοικειωθεί η ψυχή τους με το ρυθμό και την αρμονία. Οι γυμναστικές ασκήσεις καλλιεργούσαν το αθλητικό πνεύμα και την άμιλλα, και αύξαναν τη μυική δύναμη των νέων, για να μην δειλιάζουν εξαιτίας της κακής σωματικής κατάστασης. Ταυτόχρονα η γυμναστική προετοίμαζε τους μαθητές και για τη συμμετοχή τους σε αθλητικούς αγώνες, με σκοπό οι καλύτεροι να λάβουν μέρος στους Ολυμπιακούς.

Η αρχαία ελληνική παιδεία στόχευε στη διάπλαση του χαρακτήρα, στην αρμονική ανάπτυξη του σώματος και του νου, με σκοπό τη δημιουργία ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών, για να στοχάζονται ορθά και να ενεργούν αποφασιστικά.

Το ζητούμενο στο σύγχρονο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι η συνολική αυτή αγωγή που εφαρμόστηκε από τους αρχαίους Έλληνες δάσκαλους, η εκγύμναση δηλαδή του κορμιού και της ψυχής του μαθητή, που συνάμα με τις απαραίτητες γνώσεις, καλλιεργεί τις ψυχικές του δυνάμεις και την ευαισθησία του. Αν το επίπεδο και η ποιότητα γνώσης στο σημερινό ελληνικό δημόσιο σχολειό επιτρέπει διορθώσεις και βελτιώσεις, η αθλητική εκπαίδευση χρήζει ριζικής αναθεώρησης. Η αθλητική παιδεία παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των γυμναστών-εκπαιδευτών μας, έπαψε να καλλιεργείται ορθά. Προτεραιότητα πλέον αποτελεί η εξειδίκευση, η γρήγορη, αστραπιαία θα έλεγα γνώση, συνοδευόμενη από άγχος, ενώ ταυτόχρονα ελλοχεύει πάντα και ο κίνδυνος της ημιμάθειας. Η “ώρα” της γυμναστικής δίνει την ευκαιρία για απουσίες από το σχολείο και έχει πλέον για πολλούς μαθητές χαρακτήρα αγγαρείας. Πόσο λάθος, πόσο άδικο για την ισορροπία του νου και του σώματος! Γιατί η άθληση, υπό τη μορφή ακόμα και του παιχνιδιού, δεν ασκεί απλά το σώμα, δεν ενδυναμώνει απλά το μυικό σύστημα προσφέροντας αποδεδειγμένα οφέλη στον μεταβολισμό μας και στην υγεία του καρδιαγγειακού μας συστήματος . Κοινωνικοποιεί τα παιδιά μας, καλλιεργεί την ομαδικότητα, τον ευγενή ανταγωνισμό, εκτονώνει την ένταση και το στρες με αποτέλεσμα την ψυχική ηρεμία και το καθαρό πνεύμα. Είναι εμφανή σήμερα τα σημάδια της ελλιπής αθλητικής εκπαίδευσης. Η νωχελικότητα, η απουσία επικοινωνίας, η αδυναμία συναισθηματικής έκφρασης, η απομόνωση, η περιθωριοποίηση, άρχισε να στοιχειώνει πολλά από τα παιδιά μας. Οι αθλοπαιδιές στην αυλή του σχολείου, στις ελάχιστες μη τσιμεντένιες γειτονιές, αντικαταστάθηκαν από τις εφαρμογές στα κινητά τηλέφωνα, από αόρατα πόκεμον που αλλοτριώνουν και εν τέλει εξευτελίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη και προσωπικότητα. Φυσικά και δε θα γίνουν όλα τα παιδιά μας αθλητές, πρωταθλητές, ολυμπιονίκες. Όπως και δε θα γίνουν όλα γιατροί, δικηγόροι, αστροναύτες.

Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι υπόθεση πολλών. Βασικό ρόλο διαδραματίζουν η οικογένεια και το σχολείο. Η αθλητική παιδεία ειδικότερα, ίσως να αποτελέσει μακροπρόθεσμα το ανάχωμα στην ανελευθερία του πνεύματος και στη μοναξιά της εξειδικευμένης γνώσης.